Haptonomische zwangerschapsbegeleiding

Haptonomische zwangerschapsbegeleiding

Contact

In de haptonomische zwangerschapsbegeleiding staat centraal hoe het contact tussen de ouders en hun kind(eren) ervaren kan worden en verder verdiept.

Het gaat zowel om de beleving van de zwangerschap als de voorbereiding op de geboorte en daarna.

Meestal voelt de moeder het kindje al eerder bewegen dan de vader*. In deze periode kun je je eerste afspraak plannen. Natuurlijk kan dat ook daarvoor al, er is altijd genoeg te bespreken en te beleven.

Ook als er last is, pijn, verdriet of ongemak, is daar binnen de begeleiding zorg en aandacht voor.

Door nu stil te staan bij het contact tussen jullie en jullie kindje, creëer je een warme en veilige basis voor straks.

 

 *lees waar vader staat ook (levens)partner van de moeder.
01

Voor de moeder

Als zwangere vrouw raak je tijdens de begeleiding meer thuis in je eigen lichaam en word je gevoeliger voor de signalen die je lichaam geeft. Je komt in je eigen kracht en gaat vertrouwen op het natuurlijke proces van de geboorte.

 

Jij als mama, zwangere leert:

  • Hoe je kunt verzachten in je lichaam
  • Wat je kunt doen om je partner meer deelgenoot te maken van de zwangerschap
  • Vertrouwen in je eigen lijf
  • Hoe je je eigen regie kunt behouden of terugvinden
02

Voor de vader

Als partner van je zwangere vrouw en vader van je kind heb je een actieve rol. Je leert hoe je door met aandacht je vrouw en de schoot van haar aan te raken, een band opbouwt met je kind. Je zal merken dat het kind soms naar je toe komt en dat je het leert kennen. Het kind kan zich dan als het ware in je hand nestelen.
Daarnaast wordt duidelijk hoe jij er tijdens het hele proces optimaal kunt zijn voor jezelf, je vrouw en je kind.

 

Jij als papa, partner ontdekt:

  • Hoe je meer betrokken raakt bij de zwangerschap en geboorte
  • Handvatten om tot steun te zijn
  • Wat je kunt doen voor je eigen comfort
  • Dat je kunt vertrouwen op jezelf
03

Voor het kind

De tastzin van het kind ontwikkelt zich al vroeg in de zwangerschap. Het kind is dan ook gevoelig voor aanraking en reageert hier op.  Als je regelmatig dit contact maakt, zal je kind zich veilig en welkom voelen. Ook de souplesse van het lijf van de moeder voelt prettig voor het kind.

 

Wat het betekent voor het kind:

  • Handen van de ouders raken vertrouwd
  • Ontvangen van rust en zekerheid, door vertrouwde handen
04

Voorbereiding op de bevalling

Je zult leren hoe je samen de weeën kunt opvangen. Je ervaart hoe je dicht bij elkaar kunt blijven, ook als het moeilijk wordt of anders loopt dan verwacht. De vader leert hoe hij de moeder kan helpen om tijdens het gehele geboorteproces met haar aandacht en gevoel bij haar eigen lijf, bij zichzelf, en bij het kind te blijven. Jullie oefenen praktisch hoe je met de pijn van de bevalling kunt omgaan.

 

Dit betekent voor jullie dat jullie:

  • Verschillende baarhoudingen kunnen ervaren
  • De verbinding en afstemming met elkaar vergroten

N.B. Als er sprake is van een bijzondere situatie, zoals verlies, een tweeling of erg opzien tegen de bevalling, dan is daar aandacht voor.

05

Na de geboorte van het kind

Na de geboorte komen jullie nog één of meer keren terug, afhankelijk van wat voor jullie en je kindje zinvol is. Besproken wordt hoe de geboorte is verlopen, hoe de moeder herstelt en hoe het tussen de ouders en het kind gaat. Er is ruimte om stil te staan bij het vinden van een nieuw evenwicht met elkaar.

Het contact met elkaar, dat als een rode draad door de voorbereiding liep, is ook in deze bijeenkomst weer het punt van aandacht. Zo leren de ouders dat het aanraken, verzorgen, tillen, dragen, voeden, troosten en spelen met hun kind allemaal waardevolle contactmomenten zijn. En ook hoe je je kind op affectieve wijze kunt dragen en hem hierin zijn autonomie kunt laten ervaren en daarmee ook eigenheid kunt (mee)geven.

 

Dit betekent voor jullie dat jullie:

  • Samen zoeken naar een (nieuwe) plek binnen het gezin
  • Voorwaarden creëren voor een veilige hechting
  • Basisbevestigend jullie kindje dragen en verzorgen

Handige boeken

Wil je meer lezen over haptonomie? Bekijk dan eens deze boeken!

 

  • In contact zijn – Authentieke haptonomie een andere kijk op hulpverlenen. Schrijver: Frans R. Veldman. ISBN: 9789023239987. Uitgeverij Koninklijke van Gorcum
  • Het lichaam als verhaal – Haptonomie in het dagelijks leven. Schrijver: Diewke Talma. ISBN: 978 90 472 0092 5. Uitgeverij Ambo | Anthos
  • Gevoel voor leven – Haptotherapeuten over hun werk. Schrijver: Els Plooij. ISBN: 978-90-79166-01-5. Uitgeverij De haptonomische bibliotheek
  • Hart en haptonomie – Bewegen en bewogen worden door menselijk contact en liefde. Schrijver: Hermien de Ridder. ISBN: 978-90-79166-03-9. Uitgeverij De haptonomische bibliotheek
uitgebreide informatie

Haptonomie

Haptonomie houdt zich bezig met alles wat met voelen en ons gevoelsleven te maken heeft. Onze tast is ons grootste zintuig, immers wij voelen over en met ons hele lijf. Dat heeft dus te maken met wat wij direct voelen op de huid van ons lichaam. Daarnaast is er ook een voelen wat niet direct met aanraken te maken heeft, maar veel meer met gevoelens en emoties. We worden in ons gemoed geraakt door de mensen en de dingen om ons heen en dat merken we in ons lijf.
01

Hapsis en nomos

Haptonomie is samengesteld uit twee woorden: hapsis en nomos. Het woord hapsis is een afleiding van het woord haptein (Grieks) wat zoveel betekent als aanraken om te helen, om gezond te maken, te bevestigen. Nomos is Grieks voor wet(matigheid) /wetenschap.

02

Westerse maatschappij

In onze westerse maatschappij zijn we gericht op snelheid, en effectiviteit. Gevoel, emoties zijn weinig van nut en lastig, zo wordt gevonden. Zeker negatieve emoties worden vaak weggedrukt en niet besproken. Je emoties niet uitten geeft spanning en of een gevoel van leeg zijn. Ook zijn we bang dat emoties ons overspoelen.

03

De essentie van een haptonomische benadering

Het ontmoeten, heel maken, heel de mens omvatten, aanraken om de ander te bevestigen in wat hij of zij is, in heel zijn of haar wezen – dat is de essentie van de haptonomische benadering. In de haptonomie is affectiviteit belangrijk. Haptonomie is geen geneeswijze maar een benaderingswijze, die binnen elk beroep van de lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg te integreren is.

04

Luisteren naar je gevoel

Voor veel mensen is het niet vanzelfsprekend om te luisteren naar hun gevoel, zij maken bijvoorbeeld keuzes die juist tegen hun gevoel ingaan. Vaak blijkt dat dat hen kwetsbaarder maakt voor lichamelijk ongemak en klachten. Wel luisteren naar het gevoel en keuzes maken, die van wezenlijk belang zijn en bij hen passen, doet mensen goed.

Bij de zwangerschapshaptonoom

Verloop begeleiding

Om een idee te geven hoe een begeleiding loopt, volgt hieronder een beschrijving. Uiteraard geeft ieder haptonomische zwangerschapsbegeleider hier op een eigen manier invulling aan.

De begeleiding wordt afgestemd op de fase waarin de zwangerschap zich bevindt en op de behoefte van de ouders. De rode draad is altijd het affectieve contact tussen de ouders, het contact met het kind, de voorbereiding op geboorte en de tijd erna.

Meestal wordt vanaf de eerste ontmoeting contact met elkaar en het kind gemaakt door aanraken van onder andere de schoot. Er wordt een start gemaakt met de praktische invulling van wat de ouders kunnen doen om hun kind te voelen.

Als het kindje groter wordt gaat de begeleiding zich ook richten op het maken van ruimte in het bekken en het dragen van het groeiende gewicht van het kind. De ouders krijgen aangeleerd middels oefeningen en houdingen hoe zij dit samen kunnen doen. Het beleven van de zwangerschap wordt op deze manier voor de partner makkelijker.

Naarmate de zwangerschap dichter bij de uitgerekende datum komt, wordt er aandacht besteed aan het omgaan met pijn en het opvangen van de ontsluitingsweeën. De ouders leren hoe zij tijdens de persweeën moeder en het kind richting kunnen geven en hoe zij in contact kunnen blijven met elkaar.

In deze fase van de begeleiding is er vaak ook aandacht voor het eerste uur na de geboorte. Dat is het eerste uur, waarin ouders en kind elkaar voor het eerst in levende lijve zien, ruiken en voelen. Er wordt onder meer stilgestaan waar op het moederlijf het kindje na de geboorte komt te liggen, hoe je het zou kunnen vasthouden/ ondersteunen en hoe het kind van de moeder aan de vader wordt gegeven.

In deze laatste fase van de zwangerschap komen we dit soort vragen tegen:

  • Hoe betrek ik de vader bij de borstvoeding?
  • Hoe geef ik flesvoeding?
  • Wat kunnen we doen met de placenta?
  • Hoe regel ik de kraamvisite?

Uiteraard wordt hier dan bij stilgestaan.

Na de geboorte wordt regelmatig nog een afspraak gemaakt. Er wordt dan onder andere teruggekeken op het geboorteverhaal. Ook het verzorgen van de baby krijgt aandacht: hoe wordt het vastgehouden, wat vertellen de verzorgende handen en hoe kunnen deze koesterend en veilig zijn. Tevens is er ruimte om stil te staan bij de verandering in de gezinssamenstelling en ieders plek daarin.

 

Verlies en rouw

Niet alles is voor ieder zwanger koppel altijd rozengeur en maneschijn. Soms zijn er depressieve, onzekere en angstige gevoelens. Er kan een complicatie zijn, een miskraam of een te vroeg geboren kindje. Soms is er een moeizaam (IUI, IVF, ICSI) traject afgelegd of nemen ouders afscheid van hun kinderwens, vrijwillig of niet. In de begeleiding is er dan ruimte voor de gevoelens van beide ouders, opdat een helend rouwproces zijn aanvang kan nemen.

Verdieping

Blogs & Publicaties

bachelor-scriptie van Birten Pots

bachelor-scriptie van Birten Pots

Binnen het perinatale zorgnetwerk zijn er heel wat alternatieve begeleidingsvormen aan een
opmars bezig, onder andere de haptonomische pre- en postnatale begeleiding van ouders en
kind. Lees in dit artikel de hele scriptie van Birten Pots.

Lees meer
Podcast HZB online

Podcast HZB online

Ja, hij is er: de podcast! Esther Molenaar, haptotherapeut, die al heel wat podcasts over haptotherapie op haar naam heeft staan, heeft samen met Patricia Wichman een mooie aflevering gemaakt over zwangerschapshaptonomie.

Lees meer

HZB in beeld

In deze informatiefilm kun je zien hoe haptonomische zwangerschapsbegeleiding in zijn werk gaat.

Ben je benieuwd naar hoe een begeleidingstraject precies verloopt? Klik dan verder!

Veelgestelde vragen

FAQ’s

Wat is het verschil met andere vormen van zwangerschapsbegeleiding?

Zwangerschapshaptonomie is op één paar afgestemd. Je zit dus niet in een groep met andere vrouwen, maar gaat samen met je partner naar de begeleider. Wij laten de partner als volwaardig persoon deelnemen aan de begeleiding. Het aandeel van de partner is essentieel.

Wij werken met fysiek contact; de bevestigende werking van het aanraken wordt gebruikt.
De begeleiding is gericht op het maken van contact met elkaar en met het kindje in je buik. Zo sta je samen stil bij wat er nu is en wat er gaat komen.

Heb je minder pijn bij de bevalling na zwangerschapshaptonomie?

Je leert de pijn van de bevalling opvangen door naar de pijn toe te gaan in plaats van er van weg te gaan. Je partner leert hoe hij jou daarbij het beste kan steunen. Je krijgt handvatten waar je ook thuis mee uit de voeten kunt als voorbereiding op de bevalling. Er wordt ook aandacht besteed aan hoe de verloskundig zorgverlener erbij betrokken kan worden. Bij minder angst en stress tijdens zwangerschap en bevalling is de kans op complicaties lager. Hierdoor wordt de kans groter dat jij en je partner meer tevreden op de zwangerschap en de bevalling terug kunnen kijken. Lees meer over het omgaan met pijn tijdens de bevalling.

Wordt haptonomische zwangerschapsbegeleiding vergoed?

Overleg dit met je begeleider.